czy wiesz ile trwa niemiecka podstawówka (die Grundschule), jakie przedmioty (Schulfächer)w szkole ma Twój niemiecki kolega i dlaczego cieszy się (freut sich) z otrzymanej "jedynki"? Nie? To koniecznie przeczytaj ten artykuł o niemieckim szkolnictwie (deutsches Schulsystem). Dowiesz się z niego, jak wygląda nauka (das Lernen) Twoich rówieśników w Dojczlandzie. Porównaj potem system szkolnictwa w Polsce i w Niemczech i spróbuj znalezć podobieństwa(Ähnlichkeiten)i różnice(Unterschiede). Jak myślisz, których jest więcej?
W Niemczech obowiązek szkolny trwa do ukończenia osiemnastego roku życia. Zaczyna się od szkoły podstawowej, do której uczęszczają nawet pięcioipółlatki. Po ukończeniu podstawówki rodzice, z pomocą nauczycieli, mogą wybrać dziecku dalszą drogę życiową.
Struktura szkolnictwa jest zdecentralizowana, czyli zależna od landów (odpowiednika naszych województw).
Der erste Schultag
Dzieci zaczynają swoją przygodę z nauką od szkoły podstawowej (Grundschule), która, za wyjątkiem Berlina, trwa 4 lata. Nauka zajmuje od 20 do 30 godzin tygodniowo. Pierwszy dzień to dla maluchów bardzo ważne święto. Rozpoczynając szkołę, dostają specjalnie przygotowaną przez rodziców tubę (Schultüte), w którą wkładane są słodycze, by umilić trudy nauki. Czasem w tubie znaleźć można również artykuły szkolne czy zabawki.
Szkoły średnie I stopnia
Po ukończeniu szkoły podstawowej, dziecko kształci się dalej, w zależności od tego, który wariant wybiorą dla niego rodzice.
Szkoła główna (Hauptschule)- obejmująca klasy 5-9 i kończąca się egzaminem Hauptschulabschluss. Dzieci otrzymują tutaj wykształcenie typowo zawodowe. Świadectwo ukończenia tej szkoły umożliwia dalszą naukę w szkole zawodowej (Berufschule), zawodowo-specjalistycznej (Berufsfachschule) lub w szkole specjalistycznej, wyższej od Berufsfachschule (Fachoberschule). Możliwe jest jeszcze uzupełnienie wykształcenia do szkoły realnej tak, by móc przejść do gimnazjum i mieć możliwość napisania matury, ale wszystko to zależy od średniej ocen, dlatego dzieci, chcące się kształcić w przyszłości na studiach, mają ograniczone możliwości, chodząc do szkoły głównej.
Szkoła realna (Realschule) obejmuje klasy 5-10 (w niektórych landach 7-10). Po szkole tego typu, uczniowie mogą wybrać naukę zawodu w szkole zawodowej lub dalej kształcić się od 11. klasy w Gimnazjum i mieć możliwość pójścia na studia. W tej szkole jest kładziony nacisk na języki obce oraz matematykę. Realschule przydaje się w przystąpieniu do niektórych zawodów medycznych czy handlowych.
Gimnazjum (Gymnasium) to najbardziej wymagająca szkoła w niemieckim systemie. Trwa 8 lat, a dzieci uczą się w niej 32-40 godzin tygodniowo, poświęcając również na naukę w domu wiele dodatkowego czasu. Gimnazjum przygotowuje do napisania odpowiednika naszej matury (Abitur) z 4 przedmiotów - wyniki umożliwiają studiowanie na wielu renomowanych uniwersytetach.
Po 10. klasie dzieci otrzymują świadectwo ukończenia szkoły realnej, co pozwala im na wybranie innej drogi życiowej, niż przyszłe studia. Następne 2-3 lata to etap kursów podstawowych i intensywnych, które każdy z uczniów musi przejść.
Szkoła całościowa (Gesamtschule) występuje w niektórych landach i jest alternatywą dla wielu placówek w różnych miejscach. Uczniowie w tej szkole uczą się wspólnie, choć klasy podzielone są w zależności od ich zainteresowań i talentów. Po tego typu szkole dzieci dostają, podobnie jak w Gymnasium, świadectwo ukończenia Realschule lub też mogą zostać na kolejne 3 lata, by zdać Abitur. Na napisanie jej mają duży wpływ wyniki w 10. klasie.
Stopnie
Postępy dzieci w Niemczech oceniane są semestralnie. Stopnie są odwrotne do naszych:
1 – sehr gut (bardzo dobrze)
2 – gut (dobrze)
3 – befriedigend (zadowalająco)
4 – ausreichend (dostatecznie)
5 – mangelhaft (miernie)
6 - ungenügend (niedostatecznie)
Szkoły państwowe zwykle pracują w godzinach 8-13. Czasem zajęcia przedłużane są do 15.30 lub 16.
Wakacje
Wakacje trwają około półtora miesiąca i są ustalane niezależnie od reszty landów. Ponadto dzieci mają dwutygodniową przerwę jesienią (Herbstferien), przerwę bożonarodzeniową (Weinachtsferien), przerwę świąteczną w okresie Wielkanocy (Osterferien) oraz dodatkowe dni w roku z okazji świąt religijnych czy państwowych.
Szkoły niemieckie są bardzo restrykcyjne, jeśli chodzi o wagary. Dzieci, które notorycznie uciekają z lekcji mogą trafić do rodziny zastępczej, a ich rodzice nawet do więzienia! Jeśli z powodu choroby lub innych przyczyn dziecko nie pojawi się w szkole dłużej niż dwa dni, musi o tym być poinformowany przedstawiciel placówki. W przeciwnym razie może zostać nałożona na rodziców grzywna.
Każdy z landów ma swój własny system szkolnictwa i każdy z nich chce, by jego obywatele podejmowali mądre i świadome decyzje, co do przebiegu swojego kształcenia.
zródło: Marta Malecka, www.mowao.pl
